Walvishaaien kijken is levensgevaarlijk

Er is 1 reden waarom mensen naar het zuid-oostelijke Donsol gaan: om te zwemmen met migrerende walvishaaien.

De walvishaai is mijn nemesis. Acht jaar geleden in de Filippijnen heb ik er tijdens het duiken 3 gemist en sindsdien staan ze op nummer 1 van mijn dieren-spotlijst. Gisteren gingen we dan ook naar het walvishaaienscentrum om te kijken hoe we het konden organiseren. Het zag er goed uit allemaal; na het betalen van erg veel geld moet je een instructievideo kijken over walvishaaien en wat je wel en niet mag doen als je met ze snorkelt. Enkele regels zijn bijvoorbeeld dat elke haai maar door 1 boot tegelijk benaderd mag worden, dat snorkelaars minstens 4 meter bij het dier vandaan moeten blijven, niet aanraken en niet in zijn weg zwemmen. Ik vind dat soort regels erg belangrijk, want het laatste wat ik wil is dat mijn aanwezigheid (of die van anderen) het dier stoort in zijn natuurlijke gedrag en omgeving. Aangezien het het einde van het migratieseizoen is, voeren we wel 2 uur rond voordat de 'spotter' een walvishaai zag. De motoren gingen aan en terwijl we erheen raceten, trok iedereen snel flippers en een snorkel aan. Maar wat zag mijn oog; meteen toen de andere boten zagen dat we er een gezien hadden, zetten ze de achtervolging in! Uiteindelijk resulteerde dit in een enorme chaos van boten en overboord springende snorkelaars. Ik kan je vertellen dat temidden van 30-40 snorkelaars die allemaal op zoek zijn naar een walvishaai in water met 2 meter zicht, het echt pandemonium is. Je ziet niks, mensen trappen elkaar met flippers, duwen elkaar uit de weg, stompen elkaar wanneer ze vooruit willen komen en proberen allemaal een glimp op te vangen van een dier wat je alleen ziet wanneer je er met je neus bovenop zit. Na een paar ongelukkige trappen in mijn gezicht van mensen die volgens mij nog nooit een snorkel op hadden gehad, klom ik verbouwereerd weer aan boord. Dit is niet waar ik mijn zuurverdiende geld aan uit wilde geven! Wat is er gebeurd met alle goedbedoelde regels van '1 haai, 1 boot' enzovoorts? Ik telde op een moment wel 11 boten voor 1 walvishaai! Op 1 boot zitten tussen de 4 en 7 mensen, dus tel maar hoeveel mensen er in het water liggen te spartelen als een stel verzuipende idioten. Dit was niet goed voor de dieren! En dan vinden mensen het raar dat ze de beesten niet zien, omdat deze zo gauw naar de rustige diepten verdwijnen!

Chris en ik hadden al gauw bekeken dat we niet mee wilden doen aan deze stampede en besloten het anders aan te pakken; we lieten eerst alle andere mensen het water inspringen en elkaar verzuipen. Vervolgens keken we waar de gidsen naartoe wezen en zwommen daarnaartoe, om de kolkende massa verzuipende kippen heen, met een shortcut. Tot 2 keer toe gaf dit ons de gelegenheid om zonder anderen metersver mee te zwemmen met een walvishaai. Omdat het zicht erg slecht was, zag je hem pas wanneer je erg dichtbij was. Het is haast spookachtig om je hoofd onder water te doen en uit de groene massa een enorm brede kop met witte vlekken te zien opdoemen. Het kost best wat zwemkracht om een walvishaai bij te houden, want met een indrukwekkende 8-10 meter en gestroomlijnd lichaam is er maar 1 kleine slag van zijn staart nodig om alle snorkelers het nakijken te geven. Maar Chris en ik waren heel voorzichtig en zo stil mogelijk en totdat de anderen ons inhaalden, hebben we enkele prachtige momenten gehad met de dieren.

De derde keer dat we er eentje zagen, lag onze groep in de juiste positie om mee te zwemmen en gedurende enkele minuten hoorde of zag ik niks meer. De schoonheid van zo'n massief dier is ongelooflijk. Stilletjes zwom ik mee boven zijn hoofd, en toen hij me langzaam inhaalde kwam daar de rugvin en daarna de enorme staart voorbij. Halverwege voelde ik aan het water en de duwen en stoten dat de andere snorkelaars ons hadden ingehaald. Met mijn ogen nog op de haai, raakte mijn hoofd ineens iets hards en explodeerde in een zwerm sterren en pijn. Dit was geen zwemmer! Mijn snorkel werd uit mijn mond getrapt en hijgend kwam ik boven water. Nog net zag ik een boot vlak voor mijn neus voorbij varen. Naast me hoorde ik mensen schreeuwen en vagelijk hoorde ik Chris 'fuck you!' roepen. Ik weet nog dat ik me daarover verbaasde, want ik heb Chris nog nooit boos gezien op andere mensen. Helaas kon ik niet echt wat zien, want ik was zo duizelig van de klap dat ik druk genoeg was om mijn hoofd boven water te houden. Uiteindelijk kwam onze boot ons oppikken en toen bleek dat een idioot van een kapitein van een andere boot, in achtervolging van de walvishaai, dwars door onze groep van 30 snorkelaars heen was gevaren en 4 van ons had geraakt. Het is een wonder dat er geen mensen dood zijn gegaan, of ernstiger gewond zijn geraakt. Voor mij was het walvishaaienavontuur in ieder geval voorbij. De keren dat ik ze van dichtbij heb kunnen bekijken waren fantastisch, maar de manier waarop het georganiseerd was, voor mens en dier, laat zo'n nare smaak in mijn mond achter dat ik er nog niet echt van kan genieten als ik eraan terugdenk. We hebben met zijn allen een officiele klacht ingediend tegen de kapitein die ons aangevaren had, en tegen de manier waarop de regels alleen bestaan in theorie, maar dat niemand ze naleeft. Maar ja, dit is de Filippijnen, dus ik verwacht niet dat er iets mee gedaan wordt. Uiteindelijk zullen de walvishaaien Donsol gaan vermijden en dan komen ze er zelf achter dat hun techniek niet werkt.

Mijn hoofd doet een dag later nog steeds zeer (dikke bult op mijn kop!) en de spieren in mijn nek zijn nog stijf van de impact van de klap, maar ik weet dat ik een stuk slechter af had kunnen zijn.