Verschrikkingen van Cambodja

Zoals jullie misschien weten heeft Cambodja een verschrikkelijke tijd achter de rug onder het regime van Pol Pot. In 1975 grepen hij en zijn vriendjes de macht en wilden ze van het land een Maoistisch-achtig communistich bolwerk maken. Dit dachten ze voor elkaar te krijgen door onder andere meer dan 3 miljoen van hun eigen burgers te martelen en te executeren, in een tijdsbestek van 3 jaar, 8 maanden en 20 dagen.

Een van de meer dan 300 plaatsen waar dat gebeurde, was in Security Prison 21, afgekort S-21, in Phnom Penh. Ik had niet echt veel zin om daarheen te gaan vandaag, maar als je in een land als dit bent hoort het erbij. Daarna begrijp je de mensen beter en ik heb nu veel meer waardering voor ze. Dat had ik zowiezo wel, maar zo’n tripje stelt alles in een ander daglicht.
S-21 was eerst een middelbare school, maar de Rode Khmer veranderde de klaslokalen in martelkamers en gevangeniscellen. 20.000 mensen gingen erin in die 4 jaar, en welgeteld 7 hebben het overleefd. Nu is het een museum waar je de cellen, martelwerktuigen en foto’s van de doden kunt bekijken. Hun ogen staren je aan met honderden tegelijk. Het beneemt je de adem wanneer je beseft dat deze mensen kort na de foto de meest verschrikkelijke dingen werden aangedaan.

Onze gids was een vrouw die met haar moeder op 8-jarige leeftijd naar Vietnam is gevlucht. Ze waren bijna doodgehongerd. Haar vader en al haar broers en zussen zijn geexecuteerd. Ik heb wel wat gefotografeerd, maar van de meeste dingen had ik echt geen zin om foto’s te maken. Het voelde ook een beetje raar, foto’s maken van de martelwerktuigen en foto’s van vermoorde mensen.

Het ergste vind ik dat deze dingen niet uniek zijn. Hitler kreeg het ook voor elkaar om miljoenen mensen te vermoorden in 5 jaar. In Afrika gebeuren dit soort dingen nog elke dag. Nu, terwijl jullie dit zitten te lezen, worden daar kinderen ontvoerd en opgeleid als kindsoldaat. Gebrainwashed en gedwongen om iedereen dood te schieten, zelfs hun eigen familie, wanneer ze de opdracht daartoe krijgen.

Toen ik het daglicht weer instapte en S-21 achter me liet, besefte ik dat het nog lang niet over is. Morgen was ik eigenlijk van plan naar de Killing Fields te gaan (plaats buiten de stad waar mensen geexecuteerd werden en in massagraven werden gegooid), maar ik weet niet of ik daar nog zin in heb.

Na het museum gingen wij (een vage Fin uit mijn guesthouse, met wie ik de tuk-tuk deelde) naar het koninklijke paleis. Dat was echt een raar contrast, met al dat goud, zilver en diamanten. Bhudda's overal, fresco's, bonzaiboompjes... Zo’n andere wereld dan waar we net vandaan kwamen, maar toch evenzogoed een deel van de cultuur. Vreemd dat 4 jaar van verschrikking zoveel generaties zal gaan kosten om te genezen.